Konflikt serologiczny pojawia się, gdy kobieta w ciąży zaczyna wytwarzać przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych płodu, znajdującego się w jamie macicy. Sama niezgodność serologiczna pomiędzy partnerami: np. kobieta z grupą krwi Rh(-) i mężczyzna z grupą krwi Rh(+) nie wywołuje jeszcze konfliktu serologicznego.
Kiedy pojawia się konflikt serologiczny?
Konflikt serologiczny
pojawia się w momencie, gdy po raz pierwszy do krwiobiegu mamy
przedostanie się niewielka ilość (ok. 0,2 ml) krwi dziecka. Wtedy jej układ
odpornościowy uznaje krwinki dziecka za wrogie i zacznie wytwarzać
przeciwciała (proces immunizacji).
Jeśli te z kolei dostaną się do krwiobiegu płodu, spowodują rozpad jego
krwinek czerwonych. Taka reakcja prowadzi do choroby hemolitycznej. która może
objawiać się niedokrwistością o różnym nasileniu, żółtaczką, obrzękiem
płodu, a w skrajnych przypadkach nawet obumarciem wewnątrzmacicznym
płodu.
Należy pamiętać o tym, że jeśli podczas pierwszej ciąży dojdzie do konfliktu serologicznego, to z dużym prawdopodobieństwem nie będzie miał on wpływu na dziecko (zakładając, że to konflikt w obrębie grup krwi Rh), a nasilenie choroby hemolitycznej będzie niewielkie (często niewymagające leczenia). Inaczej jest w kolejnych ciążach.
Ryzyko zwiększa się, gdy kobieta wcześniej poroniła, jest w ciąży
pozamacicznej oraz w takich przypadkach, jak: krwawienia, odklejenie łożyska
czy inwazyjne zabiegi prenatalne.
Te wszystkie sytuacje mogą prowadzić do wytworzenia pamięci immunologicznej,
czyli „uczulenia” kobiety antygenami krwinek czerwonych niezgodnych i
wytworzenia przeciwciał, oddziałujących na krwinki płodu w kolejnej ciąży.
Pozaciążowe mechanizmy mogące prowadzić do wytworzenia przeciwciał przeciwkrwinkowych to między innymi przetoczenia niezgodnej grupowo krwi lub dożylne aplikowanie substancji tą samą igłą, przez kilka osób.